Foto: İleri gazetesi 8 Ocak 1923 tarihli haberi (Atilla Oral arşivi)
OSMANLI
MECLİSİ 1908 BURDUR MEBUSU ÖMER LÜTFİ
EFENDİNİN SAFRANBOLU’DA İKEN KUVAYİ
MİLLİYE ALEYHİNE FAALİYETİ VE İNTİHAR ETMESİ
Ömer
Lütfi hakkında rahmetli Prof Dr Abdülkerim Abdülkadiroğlu 1. Burdur
Sempozyumunda sunduğu bildirisinde şu
detaylı bilgileri vermiştir:
‘’Burdur müderrislerinden Hasan Tahsin Efendi’nin oğlu olarak Zilka’de 1289 / Ocak 1873’te Burdur’un Hacı Ömer Mahallesinde doğdu. Cami-i Kebir
Mektebinde hafızlığını da tamamlayıp rüşdiye
öğrenimine başladı. Bu okulun üçüncü sınıfında
iken 1305/1887’de okulu terk ederek İstanbul’a geldi. Fatih Bahr-i Sefid Tetimme-i Rabi’a Medresesi’ne yerleşti
ve Burdurlu Dervişzâde Hafız Mustafa
Efendi’nin derslerine devam etti. Bu dersleri tamamlayarak 1319/1901’de icâzet aldı. Mayıs 1315/ Mayıs-Haziran 1899’da yapılan Mekteb-i
Kuzat imtihanında başarı göstererek buraya kaydolundu. Dört yılda buradaki
eğitimi tamamlayarak 4.sınıf ehliyetnâmesi ile mezun oldu. Mart 1319/ Mart-Nisan 1903 tarihinde Lapseki
niyâbetine tayin edildi. Şubat 1320 / Şubat-Mart 1905 tarihine kadar bu görevde kaldığı süre içinde bir taraftan
da Bidâyet Mahkemesi Reisliği’ni de deruhte etti. Haziran
1321/ Haziran- Temmuz 1905’den Mayıs 1323/ Mayıs-Haziran 1907’ ye kadar Mürefte
ve Ağustos 1323/Ağustos-Eylül 1907’den Teşrin-i evvel 1324/ Ekim-Kasım
1908 tarihine kadar İncesu Nâibliğinde bulundu. Cemâziyelâhir 1319 / Eylül-Ekim 1901’de gümüş liyâkat madalyası verildi.
Cemâziyelâhir 1321 / Ağustos-Eylül 1903’de İbtidâ-i Hariç Bursa müderrisliği uhdesine verildi.
4 Teşrin-i evvel 1324/17 Ekim 1908 tarihinde
Burdur Livası Mebûsu seçildi ve 4 Kanûn-ı evvel/17
Aralık 1908’de toplanan Meclis-i Mebûsan ile göreve
başladı ve fesih tarihi olan 5 Kanûn-ı
sânî 1327/18 Ocak 1912’ ye kadar Burdur Mebûsu
olarak hizmet etti. 28 Temmuz
1332/10.8.1916 tarihinde Safranbolu Kadısı oldu.
Osmanlı Hükûmeti tarafından neşredilen fetva ve beyannamenin lehinde hareketle Kuvâ-yı
Milliye aleyhinde bulundu ve Kuvâ-yı Milliye’nin 30 Nisan 1336 (Ay 29 çektiği
için 1 Mayıs 1336 olmalı) /1.3.1920‘de Safranbolu’ya hücum etmeleri üzerine, görev yerini terk ederek Zonguldak/
Kozlu yolunu takip edip İstanbul’a
ulaştı. Safranbolu Kaymakamı ve ilçenin önde gelenleri
ile ilçeyi terke mecbur olan Ömer Lütfi Efendi 6 Eylül 1336/6.7.1920 tarihinde Medresetü’l-Kuzat müdürü oldu. Bu görevi yaptığı dönemde Boğaz’da Büyükdere’deki evinde 5 Kanûn-ı
sânî / Ocak 1923’de intihar ederek hayatına son verdi. Bu hususta 6 Ocak 1339/6.11.1923 tarihli Akşam Gazetesi’nde bir haber olduğu kayıtlıdır. Adı geçenin intiharı ve ölümü keyfiyeti
hakkında, bir kaç kelime
de olsa, bilgi bulacağımız düşüncesiyle, bu tarihli Akşam
Gazetesi’ni incelemek isteyerek Ankara Millî Kütüphane süreli
yayınlarına baktıksa
da bulamadık. Türk Tarih Kurum koleksiyonunun bu gazete için başlama tarihi, anılan tarihten birkaç sene sonrası idi. Türkiye Büyük Millet Meclisi arşivine gittik. Orada gazeteyi bulduksa
da aksi bir tesadüf
eseri olarak yirmi günlük bir eksikliği vardı ve aradığımız günlü nüsha da o günlerden
birine denk geliyordu.
Böylece maalesef
isteğimize kavuşamadık. Sağlam bir eğitim almış ve önemli görevlerde
bulunmuş birinin intiharı bir sır olarak kalmıştır. TBMM Arşiv Müdürlüğü’nde 153 sicil, 16 Zarf ve 519 Sıra numaralı
zarfında da işimize yarar
fazla bir şey bulamadık. Zarfında bulunan
evrakın fotokopilerini ekliyoruz.’’
KAYNAK: Abdülkerim Abdülkadiroğlu, Son Devir Burdurlu
Osmanlı Alimleri ve Devlet Arşivlerinde Burdur. 1. Burdur Sempozyumu, 2005
SABIK BURDUR MEBUSU ÖMER LÜTFİ'NİN İNTİHARI
HABERİ . İLERİ GAZETESİ 1923 KAYNAK: ATİLLA ORAL ARŞİVİ
Sabık Burdur
Mebusu'nun intiharı
Sabık Burdur Mebusu
ve Medreset-ül-kadat Müdürü Ömer Lütfü Bey evvelki
gün hanesinde
vaktiyle Hükümeti Milliyemize muhalefet ettiğinden
müteessiren ve
salben intihar eylemiştir.
Sarıyer'de Türbe Sokağı'nda 53
Numaralı hanede müsteciren sakin
Medreset-ül-kadat Müdürü ve Burdur Mebusu sabıkı
Ömer Lütfü Bey bin
Tahsin Efendi evvelki gün hanesinde salben intihar
eylemiştir. Hadisei
intihar, Beyoğlu Müddei Umumiliği ile Zabıta
tababetine bildirilmiş ve
icra edilen tahkikat neticesinde mumaileyhin esbabı
intiharı hakkında
atideki tafsilat elde edilmiştir:
Mültehar Ömer Lütfü Bey, bundan üç sene evvel
Safranbolu'da kadı iken
o zaman yeni teşekkül etmeye başlayan Kuva-yı
Milliye'ye muhalefet
etmek ve Kuva-yı Milliye rüesası aleyhinde Damat
Ferit Hükümeti'nce
istidar edilen fetvayı Anadolu'da neşir ve tamime
çalışmakla
tanınmıştır. Ahaliyi Mücadeleî Milliye aleyhine
tahrik etmek istediği
ve Zegefranbolu, Geyve, Düzce'de ve Bolu
Sancağı'nda Kuva-yı
Milliye'nin teşkil eylemesine çalıştığı
anlaşıldığından sabık kadı
aleyhine mahiyetinde bir husumet başlamıştır.
Anadolu'daki son muzafferiyat-ı muazzama,
münteciren derin bir yeis ve
tesire düşmesini badi olmuş ve tuttuğu yolun ne
kadar mühellik ve feci
olduğunu iş işten geçtikten sonra anlayarak
derununda bir azab-ı
vicdani his eylemeye başlamıştır.
Bilhassa, Medreset-ül kadat-ı Müdüriye'nin, Mücadele-i
Milliye'ye
muhalefet demek olan mülsebikini bilenler, öteden
beri kendine karşı
beslemekte oldukları husumeti artık alenen izhardan
hali kalmayınca bu
günahkar adam hanesinden dışarı çıkamamaya ve
odasında yeis ve
teessürle pençeleşmeye başlamıştır. Sabık kadı
nihayet günün birinde
bu teessürün mağlubu oldu. Geçen Cumartesi günü
saat altıda ailesinin
evde bulunmamasından bilistifade hayatına hatme
çekmek ve bu suretle
günahlarını da maziye karıştırmak istedi. Evvela,
yazı masasına
oturarak ailesine hitaben son mektubunu yazdı.
Ömer Lütfü Bey, bu mektubunda günahlarını tamamıyla
itiraf ediyor. Ve
diyor ki: "Ben günahkarım, arkamda dul ve
yetim bıraktığım ailem beni
affetsin, biliyorum, Allah'ın insanlara en büyük
mevhibesi olan hayata
nihayet vermek şüphesiz en büyük bir günahtır.
Fakat biliyor musunuz
ki, ben çoktan beri ölümün bana yaklaştığını
biliyorum.
Belki bir saat sonra beni, odanın ortasında
sallanmış bulacaksınız. Bu
feci akıbeti ben kendi elimle hazırladım ve bunun
kurbanı nefsimdir."
Mektubun bundan sonraki aksamı, ailesine hitaben
yazılmış bir takım
vasiyetleri ihtiva ediyor. Ömer Lütfü Bey, mektubu
yazıp bitirdikten
sonra yatak odasında evvelce duvara çakılmış olan
bir çiviye çamaşır
ipini takmış ve bu ipi boğazına geçirmek suretiyle
maasiyetkar
hayatına kat'i bir hatime çekmiştir.
Zabıta icra ettiği tahkikattan bunun intihar
olduğuna kanaat hasıl
etmiş ve cesedin bil muayene defnine ruhsat
verilmiştir.
İleri gazetesi, 8 Ocak 1923, s.3
