29 Ekim 2014 Çarşamba

1914 BURDUR DEPREMİNİN BALIKESİR KARESİ GAZETESİNDEKİ AKİSLERİ-AYDIN AYHAN HOCADAN

AYDIN AYHAN









4 Ekim 1914 Vukû Bulan Burdur Depreminin Balıkesir Karesi Gazetesinde Akisleri
1898 de Balıkesir büyük bir depremle yıkılmıştı. Tam 16 yıl sonra Burdur ve Isparta’nın da kendi yaşadıklarına benzer bir depremle yıkılmış olduğu haberi Balıkesirlileri çok üzmüştü. Burdur depremini aşağıdaki gazete haberi ile öğrenen Balıkesirliler hemen yardık kampanyalarıyla topladıklarını Burdur’a yollayarak onların yaralarına merhem olmağa çalışmışlardır. 
Bu haberi izleyen günlerde çıkan gazeteler Müdafaayı Millîye ve Hilâl-i Ahmer Cemiyetlerinin topladıkları yardım haberleriyle dolu. Uzun listeler halinde yapılan yardımlar yazılarak, halkın yardım hususunda adeta yarışmış olduğu okunuyor. Toplanan meblağlar Hilâl-i Ahmet kanalıyla Burdur Depremzedelerine ulaştırılmış olduğu da haberler arasında yer alıyor. 
1900lerin ilk yıllarından itibaren adeta doğal bir afet halinde kuraklık çeken vilâyet, bir de 1909 dan itibaren her yıl üst üste ekili her şeyi yok eden “kızıl çekirge” felâketleri yaşamaktaydı. Buna rağmen 16 yıl önce yaşadığı felâketli günlerde kendilerine yapılan yardımları unutmayan Balıkesirliler Burdur depremzedelerine yardımı adeta millî bir minnet borcu olarak bilmişler ve yardım göndermişlerdi.
*** ** * * ** * * * ** * * * * * 
Karesi Gazetesi - Numara 25 22 Zikade 1332 – 29 Eylül 1330 (13 Eylül 1914)
Büyük Zelzele
Geçen Pazar ertesi günü gelen İzmir gazeteleri bize pek kara ve acıklı bir haber getirdi. Konya’nın Burdur ve Isparta şehirleriyle mülhakatında büyük bir zelzele olmuş ve bir çok kimseler enkaz altında kalmış..!
1313 Hareket-i arzında /zelzele)nin ne demek olduğunu iyi anlamış, bütün acılarını görmüş olan şehrimiz halkı bu haberi alır almaz pek derin bir teessüre tutulmuşlar ve memleketin uğradığı bu acı felâketleri göz önüne getirerek cidden ağlamışlardır..1
Salı günü aldığımız İstanbul gazeteleri de Burdur ve Isparta hareket-i arzı hakkında bize biraz daha malumat verdiler. “Zelzele” Eylülün yirmi birinci Pazar günü gecesi nısf-el leylde vukû bulmuş ve yirmi dört saat bilâ-fasıla devam etmiştir. Hareket sonradan aralık araklı gelmeğe başlamış ve biraz hafiflemiştir.
Tahribat en ziyade “ Burdur ”dadır. Ancak Isparta’da “Zelzele” esnasında bir yangın olduğundan orada da zararlar büyümüştür. Nüfusça tüyler ürpertecek zayiat vardır. Hükümet var kuvvetiyle açıkta bulunan aileleri yerleştirmek ve enkaz altında kalan biçareleri kurtarmak için çalışmış ve etraftan her şeyi bularak göndermeğe başlamıştır.
O gece ve tam o zamanda şehrimizde dahi ufak bir zelzele hissedilmiş ve Salı gecesi alaturka saat yedi buçukta daha şiddetli olmak üzere bir hareket vukû bulmuş idi. Bu çok daha şiddetli olarak bir hareket vukû bulmuş ise de, hamdolsun bir hasara mucib olmamıştır. Burada hissedilen zelzele asıl zelzelenin kaynağı olan, yani felâketzede memleketin serpintileridir. 
Burdur ve Isparta kasabaları ahalisine Müdafayı Millîye ve Hilâl-i Ahmer Cemiyetleri Merkez-i Umumilerinden de lâzım gelen yardımlaşmalar ifâ edilecektir.
Padişahımız Efendimiz Hazretleri daki 500lira ihsan buyurmuşlardır.
Cenab-ı Hakk’ın bu gibi afet-i arziye ve semavîden memleketimizi muhafaza buyurması duasını ağlayarak tekrar ederken, bütün livamız ahalisi pek büyük felâkete maruz kalan o iki memlekete karşı lâzım gelen muavenetlerin ifasına davet ediyoruz.