27 Ekim 2014 Pazartesi

BURDUR'DA YAŞAYAN GAYRİ MÜSLİMLER

Burdurlu Rum kadın
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Burdur_Greek_native.JPG


BURDUR'DA GAYRİ MÜSLİMLER
 BURDURLU HİRİSTİYAN ADLARI (1867) 
Alagoz veled Karaman, Arslan veled Bali,
Kaplan veled Arslan, Kutlubey veled Karaca,

Kara Yusuf, Em.i.r Dogan,.Aleksi, Orsep
veled Giresin



Burdur’da 1478 yılında yapılan Tahrir (nüfus sayımı)’de bir Hıristiyan mahallesi  ve  üç Müslüman mahallesi  olmak üzere dört mahalle yazılmıştır.  Üç Müslüman mahallesi Cami, Burcu Mescidi ve Yeni Mescid adını taşıyordu. O tarihte bu üç mahallenin nüfusu sadece 126 neferden (erkek) oluşuyordu ve en kalabalık semt 70 neferle (erkek) Cami mahallesiydi.  Hıristiyanlar ise 40 neferdi. 
  
1522 tarihli Defter-i Mufassal-ı Liva-i Hamid’e göre ise  Burdur’da 216 hane Müslüman 22 hane Hıristiyan yaşıyordu ve toplam nefer (erkek) sayısı 408’e çıkmıştı.27 Müslüman mahalleleri sur içindeydi ve sur dışında 41 evlik Rum ve Ermenilere ait bir mahalle bulunuyordu. Karasenir, Manastır (Necati) ve Yenice mahalleleri de sur dışında  Köy olarak geçmekteydi. Bunların en büyüğü Cami Mahallesiydi.

1522 yılındaki bir deftere göre Burdur şehrinde 238 hane vardı ve bunların 113’ü Cami mahallesindeydi.32 1568 tarihli bir deftere göre ise şehrin büyüdüğü ve hane sayısının 379’a,  nefer sayısının 773’e çıktığı,  (bunların 339’u Müslüman 40’ı Hıristiyan


Rum ve Ermenilerin  şimdiki Zafer, Tepe ve Manastır (Necatibey) mahalleleri civarında yerleştiği bilinmektedir. 


Burdur’da 1900-1923 yılları arasında Türkler ve az sayıda Rum ve Ermeni yaşamaktaydı. 57. Tümen Komutanı Albay Mehmet Şefik Aker’in belirttiğine göre  1918 yılında Burdur ilinde 80.000 Müslüman Türk, 500 Rum ve 60 Ermeni vardı Denizli, Burdur ve Isparta’daki  yerli Rumların hepsi Türkçe konuşurdu. Türkçe konuşan Rumlar, fiziksel olarak ve adetleri bakımından, komşuları Türklere benziyordu. Yine Albay Aker’e göre  Yunan siyasal teşkilatının gayreti ve Rum Patrikhanesi vasıtasıyla  Rumlara Yunanlılık telkin edilmiş ve  bunların bazıları son dönemlerde kendilerini Yunan olarak görmeye başlamışlardı.   Rumlar, sanatkarlıkla, tarımla ve daha çok ticaretle uğraşırdı. Türklerin tarımla kazandıklarını satarak Türklerden daha rahat ve mutlu  yaşamaktaydılar. 78  Burdur’un ‘’Onikidir Şu Burdur’un Dermeni’’ türküsünde de ‘’Onikidir şu Burdur’un dermeni (Değirmeni) / Dermencisi Urum değil Ermeni’’ şeklinde bu vurgulanmıştır. 79  Rumların Burdur’da şimdiki Zafer  Mahallesinde  halen  binası mevcut olan  Panagia kilisesi vardı. Bu kilise mensuplarından bazıları 1875 yılında ayrılarak Metamorfosis Kilisesi ve Agio Yeorgious (Aya Yorgi) kiliseleri  adında iki kilise daha kurmuşlardır. Bunların binaları halen Burdur’da yoktur. Ermenilerin ise Meryem Ana kilisesi vardı